Bij Tunity geloven we in de kracht van strategische denkprocessen. Bij onze klanten én bij onszelf. Geen wonder dat we daarom op onderzoek gaan. Naar de manier waarop ons brein werkt, hoe dat tot uiting komt in ons gedrag, en op welke manier we dat kunnen toepassen om ons bedrijf nog sterker te maken.
Zo werkten we pas samen met een expert in lichaamstaal. We kregen een strategische gezichtsanalyse, en ontdekten zo nieuwe kansen én uitdagingen. Dat deed bij ons een belletje rinkelen. Het belletje van ons brein. Je staat er over het algemeen niet echt bij stil, maar onze hersenen zijn eigenlijk een enorm complex mechanisme dat voortdurend de omgeving analyseert. Soms met heel wat denkwerk, en op andere momenten op automatische piloot. We kunnen ongetwijfeld enorm veel leren van de manier waarop onze hersenen werken. Waarom dat niet toepassen op onze manier van werken?
Van complexiteit naar eenvoudige processen
07:00 in de ochtend. De wekker gaat. Je staat op, stapt in de douche, eet snel je ontbijt op, poetst je tanden, vlucht de auto in, en weg ben je. Eenvoudige routinetaken voor jou, maar een complexe operatie voor je hersenen. Je merkt er gewoon niets van, omdat je lichaam en brein in harmonie zijn. Je lichaam werkt gewoon, omdat je hersenen prikkels ontvangen en versturen. Non-stop.
Je brein verzamelt al die stimuli, en deelt het op in hokjes. Bepaalde prikkels krijgen voorrang, anderen worden genegeerd. Zouden onze hersenen dit niet doen, dan zou je gek worden van al die signalen, waardoor je uiteindelijk onproductief te werk gaat. Ons brein beheert ons lichaam, door continu complexiteit te reduceren tot iets eenvoudig. En daar mogen we héél dankbaar voor zijn.
Hoe dat komt? Niet altijd door hard te werken, maar vooral door samen te werken. Door de harmonie die er bestaat tussen wat je dagelijks doet, en de manier waarop je hersenen dit interpreteren. Door cognitieve processen die op de juiste momenten in gang schieten en voor jou bepalen wat voorrang krijgt, wat irrelevante afleiding is, en hoe je best reageert.
Vermijd afleiding en zorg voor harmonie
Dat heeft alles te maken met hoe je denkproces in elkaar zit. Je brein vormt continu bepaalde patronen. Veel stimuli passen in de gekende patronen, waardoor het al kan voorspellen wat er precies gaande is, welke gevolgen dat kan hebben, en hoe je moet reageren. Wijken bepaalde stimuli af? Dan wordt dit moeilijker. In dat geval moet er een nieuw patroon opgezet worden, dat je nu en later opnieuw kan inschakelen. Zo vermijd je dat er continu een nieuw denkproces opgestart moet worden. Je profiteert gewoon van datgene dat je al kent. Onbewust.
Dat gebeurt elke seconde. Miljoenen stimuli bereiken je hersenen, maar slechts enkele tientallen daarvan worden behandeld. Je hersenen weten wat er moet gebeuren, als een logisch if this then that-principe. Enkel wanneer iets dus niet helemaal in het systeem past, komt een denkproces op gang.
De kleinste afwijkingen merk je zelf niet op. Je brein verwerkt die automatisch, op basis van een eerder leerprincipe. Het maakt veronderstellingen die hoogstwaarschijnlijk overeenstemmen met de realiteit. Grotere afwijkingen vragen iets meer moeite.
Als er geen patroon bestaat dat als basis kan dienen om die afwijking aan te pakken begint het échte werk: de creatie van een nieuw patroon op basis van de binnenkomende stimuli. Bij elke nieuwe situatie gebeurt zoiets, waardoor je brein continu leert.
Enorme afwijkingen die niet snel in een patroon te gieten zijn, creëren ongemak. Pijn, stress, rusteloosheid. In veel gevallen benadert je brein dit als een gevaarlijke situatie. Je brein neemt een shortcut, vermijdt voorspellingen en neemt directe actie. Eigenlijk triggert dat een afweermechanisme: fight, flight of freeze. Wat nu?
Gevaar? Neem een shortcut!
Fight-flight-freeze is een zelfbeschermend mechanisme dat je helpt te overleven. Het brengt je lichaam en brein in overeenstemming door beiden te mobiliseren en een bepaald gevaar te overwinnen. Dat is logisch wanneer je tegenover een enorme tijger staat, of een allesverwoestende orkaan op je af ziet komen. Minder logisch is het, wanneer je eigenlijk iets tegenkomt wat niet echt een bedreiging is.
Foutief geïnterpreteerd of niet: je lichaam reageert. Met misselijkheid, een droge mond, koude handen, trillende knieën… Zouden we niet zo’n mechanisme hebben, dan zorgt dat op de lange termijn voor angststoornissen of stress. Het mechanisme helpt jouw lichaam namelijk voor jou te beslissen, zonder dat je daarvoor cognitief belast wordt.
- Fight: het gevaar recht in de ogen kijken en proberen te overwinnen met allerlei acties en tactieken.
- Flight: vluchten van het gevaar, door er niet op in te gaan, maar net de focus op andere zaken te leggen.
- Freeze: het gevaar herkennen, maar stilvallen, alsof je er net zo goed niet had kunnen zijn.
Intelligente bedrijven aan de macht
Dat geheel werkt enorm efficiënt. Je gebruikt continu en automatisch data uit het verleden om waarheidsgetrouwe voorspellingen te doen voor de toekomst, en je om volgende stappen te bepalen. Combineer dat met een mechanisme dat je beschermt tegen gevaren, en je krijgt een ijzersterk systeem dat zich keer op keer bewijst. Waarom passen we dat systeem dan niet overal toe? In ons bedrijf, bijvoorbeeld?
Waarom werken bedrijven niet met het principe van voorspellingen en reacties op korte termijn, in plaats van het bepalen van een strategie op lange termijn waar iedereen zich naar moet schikken? Is dat wel zo intelligent?
Een bevroren business helpt je niet vooruit. Integendeel. Als elastisch bedrijf heb je écht een stapje voor op de concurrentie.
Vaak maakt die laatste manier van werken je onderneming statisch. Bevroren, en onvoorbereid op wat komt. Complexe systemen blijven complex, waardoor moeilijke beslissingen amper op korte termijn genomen kunnen worden. Dat is vaak het geval in grote of gevestigde ondernemingen. Ze missen een dynamiek die jonge start-ups bijvoorbeeld wel vaak hebben.
Blijvend leren, blijvend groeien
Dat betekent niet dat we niet geloven in een langetermijnstrategie, maar wél dat we nog sterker geloven in het leerprincipe. Kleine acties en oplossingen, die vorm krijgen in verschillende korte fasen. Fasen waarin we data verzamelen en analyseren. Soms zullen we falen, soms zullen we slagen. In ieder geval leren we continu en nemen we de lessen mee in nieuwe patronen.
Interne teams lossen kleine afwijkingen in die patronen op door oplossingen of voorspellingen lichtjes aan te passen zodat ze wél in het patroon passen. Grotere afwijkingen met een onbekende impact worden hoger in het bedrijf aangepakt. De snelle dynamiek is niet voldoende om te overleven, waardoor we een mechanisme nodig hebben dat wél de juiste reactie kan klaarleggen.
Ernstige disrupties? Pas dan treedt een nieuw mechanisme in werking.
Dat gaat bijvoorbeeld over belangrijke trends in de markt, transformaties in de sector, aanvallen van concurrentie… Die afwijkingen worden door CEO’s en managers ingeschat, om op de juiste manier te kunnen reageren. Fight-flight-freeze, weet je nog? Zo wordt er opnieuw een harmonie gevormd in een complexe situatie. Gebeurt er niets? Dan bestaat de kans dat je bedrijf tilt slaat of moe wordt. En zoals je eerder al las, voorspelt dat niet veel goeds op de lange termijn.
LEES OOK: THERMODYNAMISCHE TEAMS ZETTEN JE BEDRIJF IN VUUR EN VLAM
Creëer een probleemoplossende machine
Dat klinkt waarschijnlijk als een ingewikkelde manier van werken. In zo’n bedrijf moet je namelijk snel en flexibel inspelen op allerlei data, nieuwe patronen ontwikkelen, een constante dynamiek behouden…
Toch is dat makkelijker dan je denkt. Net zoals de relatie tussen je brein en je lichaam, zouden de relaties in je onderneming op zo’n manier moeten bestaan dat je organisatie eigenlijk bijna autonoom kan werken. Enkel bij grote afwijkingen heb je input nodig van hogerop. Zo’n organisaties zijn geoliede, probleemoplossende machines. Klaar voor de toekomst, met een sterke visie op toekomstige disrupties.
